Hoe kan effectieve communicatie zorgen voor innovatie? Karin Mastenbroek van SpartnerS vertelt je meer

Effectieve communicatie leidt tot een betere samenwerking, snellere engineeringsprocessen en meer innovatie. Hoe? In dit blog vertelt Karin Mastenbroek, organisatieadviseur bij SpartnerS, daar meer over. Zij legt uit welke stappen maakbedrijven en hun werknemers kunnen zetten om hun communicatie te verbeteren. Ook vertelt ze welke voordelen dat oplevert en geeft ze enkele handige gespreksvoeringstips. Als organisatieadviseur in de maakindustrie komt Mastenbroek geregeld bij engineeringsbedrijven over de vloer. Dan valt op dat er voor engineers in de communicatie nog veel te winnen valt. Zij zijn vanuit hun vakgebied gewend om zich te baseren op technologische feiten en vinden het lastig om op een constructieve manier met andere meningen om te gaan.

Menselijke kant van optimaliseren

In de maakindustrie is er steeds meer aandacht voor de zachte, menselijke kant van optimaliseren. “De traditionele manier van leidinggeven verandert: verantwoordelijkheden worden steeds vaker bij individuen of teams lager in de hiërarchie van de organisatie neergelegd”, zegt Mastenbroek. “Dat moet ook wel, want alles wordt complexer. Je kunt als maakbedrijf simpelweg niet meer één manager laten beslissen over alles. Om mee te komen in de complexe maakindustrie moet je gebruikmaken van alle invalshoeken en de zelfstandigheid van individuen in team.”

Filter

Hoe kun je effectiever gaan communiceren? “Dat vraagt in de eerste plaats om bewustwording”, legt Mastenbroek uit. “Je moet beseffen dat iedereen zijn eigen waarheid heeft – zelfs in een technisch vakgebied. Wat je als individu waarneemt, gaat eerst door jouw eigen filter heen. Die filter bestaat uit zaken als je humeur, je opvoeding, omgeving, kennis en eerdere ervaringen. Dat geldt uiteraard ook voor je gesprekspartner. Wanneer je je bewust bent dat jouw gesprekspartner door zijn of haar filter een andere zienswijze heeft, begrijp je elkaar beter. Dan kan je de tweede stap zetten richting effectiever communiceren: aansluiten op de mening van de ander. Dat betekent nieuwsgierig zijn en proberen te begrijpen, wat overigens niet betekent dat je het er mee eens hoeft te zijn. Dit kun je bijvoorbeeld doen door samen te vatten wat de ander zegt” Zo ontstaat er geen discussie waarin je elkaar tegenspreekt en daardoor vastloopt, maar een open gesprek waarin je elkaar aanvult en tot nieuwe inzichten komt.

Tip: voorkom deze sleutelwoorden

“Er zijn een paar sleutelwoorden die je beter kunt vermijden om een open, effectief gesprek te krijgen: zoals maar en waarom”, geeft Mastenbroek als tip. “Wanneer je reageert met maar, krijgt jouw gesprekspartner de indruk dat je het niet eens bent met zijn of haar mening. In plaats daarvan kun je beter en gebruiken. Dat heeft geen negatieve connotatie en daarmee geef je aan dat jouw reactie een aanvulling is. Dat stimuleert de ander weer om een opbouwende reactie te geven.” Ook waarom wordt volgens Mastenbroek vaak negatief opgevat. “Mensen schieten dan in de verdediging; ze denken dan dat ze zich moeten verantwoorden of een verklaring moeten geven, terwijl je dat eigenlijk niet bedoelt. Daarom kun je beter reageren met: hoe komt het dat… of: wat is de reden dat…?”

Bouwstenen voor innovatie

Door opbouwend te communiceren, stimuleer je innovatie. Mastenbroek: “De meningen van collega’s zijn bouwstenen voor innovatie. Hoe meer stenen, hoe meer nuttige perspectieven en ideeën. En aan de andere kant: als er een discussie ontstaat of gesprekspartners voelen dat ze zich moeten verantwoorden, loop je bouwstenen mis.” Een ander voordeel van dergelijke communicatie is dat teams en organisaties sneller gaan werken. “Als iedereen openstaat voor en vertrouwt op de mening van collega’s, ben je minder tijd kwijt aan discussies en overleg. Het kost misschien in het begin wat meer tijd om effectiever te gaan communiceren, maar levert op termijn steeds meer snelheid en tijdswinst op.”

Tijdens Let’s Eplan 2025 gaf Mastenbroek ook een interactieve sessie over effectiever communiceren: ‘Samenwerking in een nieuw perspectief: communicatieworkshop met SpartnerS’. Hierin leerden deelnemers hoe ieders unieke kijk op de werkelijkheid communicatie beïnvloedt en kregen ze meer praktische handvatten om misverstanden te voorkomen.